Feliks Falk – Wodzirej i inni. Rozmowy z samym sobą

Feliks Falk, reżyser tak ważnych dla polskiej kinematografii filmów jak Wodzirej, Szansa, Był jazz czy Komornik, wykorzystał czas pandemii, by w formie dialogu-rzeki (prowadzonego z samym sobą) przygotować autobiografię. Niestety po jej przeczytaniu na myśl nasuwa mi się wniosek, że lepiej jest chyba Falka oglądać, niż czytać. Książka cierpi bowiem na liczne wady, spośród których największą okazuje się brak głębszego wglądu w filmowe życie, którego Falk był przecież nie tylko świadkiem, ale także jednym z najaktywniejszych uczestników. Owszem, dowiadujemy się o dorastaniu i wykształceniu reżysera, jego kolejnych podróżach i filmach, ale owa kronika życia jest bardzo pobieżna i niezbyt interesująca. Brakuje scen zza kulis kręconych filmów, szczypty kontrowersji czy chociażby ciekawych anegdot, brakuje deklaracji ideowego zaplecza albo rekonstrukcji autorskiej wizji świata, brakuje pogłębionych charakterystyk postaci, których tłum przewija się na kartach książki, brakuje wreszcie odpowiedzi na pytania, które cisną się czytelnikowi na usta, ale których sam autor wyraźnie zadać sobie nie chciał. W rezultacie Wodzirej i inni nie zostawia nas ani z większą wiedzą o kinie w okresie PRL i po przemianach ustrojowych, ani z poczuciem, iż uchylono przed nami rąbek sekretów X muzy. Jak by tego było mało, Falk decyduje się niekiedy na deklaracje polityczne, w których nie byłoby nic złego, gdyby nie to, iż są one naiwnie upraszczające, trącając przez to tanią publicystyką. Wszystko to sprawia, że zamiast wrażenia obcowania z inteligentnym autorem przełomowych filmów, czytelnik otrzymuje opis warsztatu nieco zblazowanego swoją pracą rzemieślnika. Być może pozycja ta przeznaczona jest dla przyszłych biografów artysty (w działalności których bez wątpienia pomoże zestawienie jego dzieł umieszczonych na końcu). Niestety, czytelnik współczesny do tytułu Rozmowy z samym sobą może dodać także … pisane dla samego siebie.